ԵՐԵՎԱՆ, ՕԳՈՍՏՈՍԻ 7, 24News
Կովկասի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը Jam.news-ին տված հարցազրույցում, խոսելով հայ-ադրբեջանական կարգավորման մասին, նշել է, որ Լեռնային Ղարաբաղի հայերը կլինեն հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի մաս, և որ Բաքվի և նրանց միջև ուղիղ բանակցություններ կլինեն իրենց հայրենի տարածաշրջան անվտանգ և արժանապատիվ վերադարձի շուրջ։
«Ադրբեջանն այս առումով պարտավորություն ունի, որից, ինչպես ինձ է թվում, չի հրաժարվում»,- ասել է Կլաարը։ Կլարը մեկ անգամ ևս վերահաստատել է, որ «առաջինը ղարաբաղցի հայերի՝ իրենց նախնիների հայրենիք վերադարձին մղված աջակցությունն է, որը Ադրբեջանի պարտավորությունն է»։ Կլաարը խոսել է նաև այն մասին, որ գոյություն ունի Ադրբեջանի այլ մասերում, այդ թվում՝ Բաքվում նախկինում բնակված հայերի խնդիր ևս։
«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան» համահայկական միությունը ողջունում է Կովկասի հարցերով ԵՄ հատուկ ներկայացուցչի հայտարարությունը։ Այս հայտարարությունն իր կարևորությամբ շոշափում է երկու հիմնահարց՝ առաջինը Լեռնային Ղարաբաղի հայության վերադարձի անժխտելի անհրաժեշտությունը, որը իրապես Ադրբեջանի պարտավորությունն է, իսկ երկրորդը՝ պատմական Գարդմանի, Շիրվանի և Նախիջևանի տարածքում նախկինում բնակված և 1988-1992 թթ․ էթնիկ զտման ենթարկված հայության խնդիրն է, որը տասնամյակներ շարունակ չի ստացել միջազգային իրավաքաղաքական անհրաժեշտ գնահատական։
Թեև ժամանակագրորեն երկու խնդիրները միմյանցից անջատ են, դրանք տեղի են ունեցել տարբեր պայմաններում և հանգեցրել են տարբեր հետևանքների, սակայն պատմականորեն կազմում են միևնույն հակահայկականության երկու իրար հաջորդող փուլեր, որոնք հետապնդել են միևնույն նպատակը՝ հայազրկել հայկական բնակավայրերը և հայաբնակ, հայահոծ շրջանները, ջնջել տվյալ տարածքներում հայկականության բոլոր ապացույցները, էթնոցիդի ենթարկել հայկական մշակութային արեալը։ Կատարելապես միևնույն գործողություններն այսօր Ադրբեջանն իրականացնում է Լեռնային Ղարաբաղում։
Հետևապես Լեռնային Ղարաբաղի հայության իրավունքների վերականգնման խնդրի մասին խոսելիս միջազգային հանրությունը, տարանջատելով երկու խնդիրներն, այնուհանդերձ պետք է հստակորեն տեսնի դրանցում առկա պատճառահետևանքային կապը, ադրբեջանական «տարբեր» վարչակարգերի նույնությունը, երբ խոսքը գնում է հայկականության ոչնչացման մասին։
Տոյվո Կլաարը և միջազգային հանրության մյուս հեղինակավոր ներկայացուցիչներ պետք է գիտակցեն, որ էթնիկ ռասիզմով տասնամյակներ շարունակ սնված հասարակությունը վերածվել է ահաբեկչածին զանգվածի, որը սպառնում է տարածաշրջանային կայունությանը և անվտանգությանը։
«Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան» համահայկական միությունը կոչ է անում Տոյվո Կլաարին իր հետագա գործունեության ընթացքում հաշվի առնել անցյալի հանցանքների նկատմամբ համապատասխան պատժի ու պատասխանատվության անհրաժեշտությունը և նպասել նման մեխանիզմների ստեղծմանը, համաշխարհային քաղաքական կամքի բյուրեղացմանը և երևույթների անաչառ մեկնաբանմանը։
--00—ՅՄ